امام شناسی قرآنی
امام شناسی قرآنی؛ طرحی نو در تبیین مقام امامت بر اساس نگرشی عقلی به جهانشناسی و انسانشناسی قرآن و اثر مشترک حجةالاسلاموالمسلمین حاج شیخ محمد حسن وکیلی و حجةالاسلام شیخ علیرضا صادقی است.
در این اثر کوشیده شده تا با استفاده تامّ از قرآن کریم، منظومهای به همپیوسته از اصول جهانبینی، انسانشناسی و امامشناسی قرآنی عرضه شود.
هدف از ارائۀ چنین منظومهای، تنها با اتکاء بر قرآن مجید ـ این زبان مشترک تمامی مذاهب اسلامی ـ اولاً نشان دادن وحیانی بودن عقاید شیعی است که پاسخی باشد بر اشکالات وهابیون و ثانیاً تأکید بر اینکه گرچه عقاید شیعی در طول تاریخ به تدریج قوام یافته است اما این به معنای بدعتگذاری تدریجیِ علمای شیعی نیست، بلکه به معنای اندیشیدن و تدبّر هزار ساله در قرآن مجید و کشف معارف در قدم اول و نظامواره ساختن آن در گام بعدی است.
این کتاب در سه فصل (اصول جهانبینی قرآنی، اصول انسانشناسی قرآنی و منزلت امام) به همراه مقدمهای در معنای شناخت امام و پنج ضمیمه تدوین شدهاست.
از ویژگیهای ممتاز این اثر، درسنامه بودن آن است به این معنا که مطالب کتاب در چهارده درس نسبتاً مساوی عرضه و قبل از هر درس اهداف آن بیان شده و در پایان سؤالاتی طرح گردیده است.
همانگونه که نویسندگان در مقدمه تأکید کردهاند متن و پاورقیهای کتاب کاملاً فضایی متفاوت را دنبال میکند به این صورت که متن برای مخاطبان عمومی و پاورقیها برای اساتید امامشناسی تألیف شده است.
فهرست این کتاب صفحه ای بدین شرح است:
- سخن ناشر
- مقدمه
- انواع شناخت ائمه علیه السلام
- تفاوت های شناخت ظاهر ائمه (ع) با شناخت باطن ایشان
- تفاوت اول
- تفاوت دوم
- تفاوت سوم
- ضرورت شناخت باطن امام
- روایت اول
- روایت دوم
- نکاتی دربارۀ نوشتار پیشِ رو
- فصل اول: اصول جهان بینی قرآنی
- درس اول:رابطه خالق با مخلوقات(1)
- اهداف
- اصل اول:هستی خالق ومخلوق
- اصل دوم: خالق، مبدأ ومرجع تمام مخلوقات
- اصل سوم:سیر تمام مخلوقات در دو قوس نزول و صعود
- درس دوم: رابطه خالق با مخلوقات(2)
- اهداف
- اصل چهارم:مراتب مخلوقات جسمانی
- اصل پنجم: مخلوقات مجرّد و مادّی
- اصل ششم:احاطه وجودی هر مافوقی نسبت به مادون
- درس سوم: احاطۀ وجودی خداوند (1)
- اهداف
- معنای لغوی ولایت
- دلیل اول بر احاطۀ وجودی خداوند
- دلیل دوم بر احاطۀ وجودی خداوند
- دلیل سوم بر احاطۀ وجودی خداوند
- دلیل چهارم بر احاطۀ وجودی خداوند
- درس چهارم: احاطۀ وجودی خداوند (2)
- اهداف
- دلیل پنجم بر احاطۀ وجودی خداوند
- توضیح
- عین و غیر
- مثال
- دلیل ششم بر احاطۀ وجودی خداوند
- اصل هفتم: مراتب مخلوقات
- درس اول:رابطه خالق با مخلوقات(1)
- فصل دوم: اصول انسان شناسی قرآنی
- درس پنجم: ولایت تکوینی و تشریعی
- اهداف
- ولایت تشریعی
- ولایتِ تکوینیِ آیت، آیتِ ولایتِ تکوینی
- درس ششم: آیت
- اهداف
- مفهوم آیت
- مثال
- اقسام آیت
- آیتِ اعتباری
- آیتِ حقیقی
- آیتِ حقیقیِ غیر دائمی
- آیتِ حقیقیِ دائمی
- مصداق آیت
- آیت و عبرت
- درس هفتم: سفر
- اهداف
- ولایت تکوینیِ اولیاء الله
- دلیل اول
- دلیل دوم
- سفرهای دوگانه و سه گانۀ اولیاء الله
- حقیقتِ سفر
- اقسام سفر
- تقسیم اول
- تقسیم دوم
- تقسیم سوم
- انگیزۀ سفر
- ضرورتِ سفر
- درس هشتم:اسفار اولیاء الله
- اهداف
- سفرِ مرگ
- چرا مرگ، سفر است؟
- چرا سفرِ مرگ، عمومی است؟
- چرا سفرِ مرگ، بی بازگشت است؟
- چرا سفرِ مرگ، می تواند ارادی هم باشد؟
- راه لذّت بخشی به سفرِ مرگ، این سفر بی بازگشت چیست؟
- مسافرِِ سفرِ مرگ چه چیزهایی را می تواند تا پایان سفر به همراه داشته باشد؟
- سفرهای دوگانۀ اولیاء الله
- ضرورتِ سفری اختیاری به سوی خدا
- سفر سوم، سفری برای به سفر بردن
- دلیلِ سفر سوم
- تقسیم مخلوقات براساس سفرها
- سفرِ مرگ
- درس نهم: اوصاف اولیاء الله(1)
- اهداف
- تنها اولیاء الله، ستایش گرانِ کاملِ خداوند هستند
- شیطان ازفریب دادن و اغوا کردن اولیاء الله عاجز است
- اولیاء الله در هیچ کدام از مواقف و منازل قیامت احضار نمی شوند و در موقف سوال و بازخواست، حضور ندارند
- اولیاء الله کارنامۀ عمل ندارند
- درس دهم: اوصاف اولیاء الله(2)
- اهداف
- تنها اولیاء الله خدا را عبادت می کنند
- پاداش و جزای اولیاء الله بی حد و حصر است
- بر سیمای اولیاء الله، گرد خوف و اندوه نمی نشیند
- زهد در اولیاء الله است و بس
- درس پنجم: ولایت تکوینی و تشریعی
- فصل سوم:منزلت امام
- درس یازدهم: غُلو
- اهداف
- غُلو،مفهوم و مذمومیّت
- مصادیق غُلو
- مصداق اول
- مصداق دوم
- درس دوازدهم:علم امام
- اهداف
- مقدمۀ اول
- مقدمۀ دوم
- نتیجه
- سوال
- پاسخ
- درس سیزدهم:سوالاتی دربارۀ علم امام
- اهداف
- پاسخ به سؤال اول:آیات نفی کنندۀ علم نامحدود و مطلق اولیاء الله
- پاسخ به سؤال دوم:روایاتی که علم اولیاء الله را بر مشیت و خواست ایشان معلق می کند
- پاسخ به سؤال سوم: سیرۀ قطعی اولیاء الله که از نا آگاهی ایشان حکایت دارد
- نتیجه
- درس چهاردهم: عصمت امام
- مفهوم عصمت
- دلیل عصمت
- تحلیل عصمت
- عصمت در بیان اهل عصمت علیهم السلام
- ضمائم
- ضمیمۀ شمارۀ یک: علوم کلی برهان بیان
- ضمیمۀ شمارۀ دو: مام در نگاه غیر حکیمان
- ضمیمۀ شمارۀ سه: میزان حق و باطل
- نظریۀ اول
- ایراد نظریۀ اول
- نظریۀ دوم
- سنجش
- مطابقت و عدم مطابقت
- ایرادِ نظریۀ دوم
- نظریۀ سوم
- ضمیمۀ شمارۀ چهار: نحوۀ تقابل فقر وغنا
- ضمیمۀ شمارۀ پنج: چگونگی جمع حقیقت و مجاز
- سوالات قرآنی
- درس یازدهم: غُلو
- فهرست منابع
(بزودی)